Geen artikel over Khalid Kasem vanwege veiligheid Royce de Vries

Het geheime vonnis van de Amsterdamse rechtbank in de zaak van Royce de Vries is gelekt naar NRC Handelsblad. En het blijkt inderdaad een nogal bizar vonnis. De rechter heeft de publicatie (over de banden tussen Ridouan Taghi en Khalid Kasem) namelijk verboden omdat door de publicatie Royce de Vries het risico zou lopen dat Taghi wraak op hem zou willen nemen. Nou is Taghi een levensgevaarlijke gek en de veiligheid van Royce de Vries belangrijk, maar waarom dat dan zou moeten betekenen dat er niets meer over Taghi bericht mag worden, vinden wij toch vrij onnavolgbaar. Temeer daar de risico-inschatting gebaseerd blijkt te zijn op een rapport van een met Royce de Vries zaken doende privé-detective. 

"De voorzieningenrechter schrijft in het vonnis zijn oordeel mede te baseren op „een deskundigenrapport”, dat Royce de Vries inbracht en dat „het gevaar” volgens de rechter bevestigt. Dit rapport is een „verkorte veiligheidsrisico-analyse” die een privédetective op 17 januari 2024 op verzoek van De Vries heeft opgesteld. De detective, die op de eigen website het advocatenkantoor van De Vries als samenwerkende partner sterk aanbeveelt, concludeert dat een artikel van het AD „directe dreiging” voor Royce de Vries zou opleveren. ,,De publicatie van een nieuw artikel kan leiden tot een uitermate verhoogd risico op een aanslag op zijn leven, aangezien criminelen ten onrechte kunnen denken dat hij betrokken bij en/of de veroorzaker is van de lek”."

Ja kom nou. Dan kun je dus nooit meer iets over Ridouan Taghi schrijven, omdat Taghi je artikel weleens verkeerd zou kunnen begrijpen en hij daarom een aanslag zou plegen. En bovendien bleek uit de uitspraak van het Hof dat volgens het Stelsel Bewaken & Beveiligen het artikel helemaal geen extra risico voor De Vries zou opleveren. De door het AD gepubliceerde artikelen zijn trouwens wel een enorme aanslag op het imago van Royce de Vries, die in een "logboek" van zijn vader vakkundig al het gedoe met de banden tussen Khalid Kasem en criminelen en het onbetrouwbaar gedrag van Kasem heeft verzwegen. 

Uit het vonnis blijkt bovendien dat de rechtbank in Amsterdam niet snapt dat de geheimhoudingsplicht voor advocaten, niet geldt voor journalisten. "Aan het voorkomen van de verspreiding van mededelingen waarvan de wet in vertrouwelijkheid voorziet en welke vertrouwelijkheid voor het functioneren van de rechtsbedeling van essentieel belang is, komt groot gewicht toe". Van die redenering heeft het Hof gelukkig gehakt gemaakt.  

Waarom de Orde van Advocaten het in godsnaam in haar hoofd haalde om zich in de zaak aan de zijde van De Vries te voegen, is trouwens ook nog steeds onduidelijk. Maar dat de rechtbank dit idiote vonnis geheim wilde houden, dat snappen we dan weer wel. Wat een blamage.

[Hele diepe zucht]

Eerst even het goede nieuws: het Hof in Amsterdam heeft het AD (en DPG) gelijk gegeven in het hoger beroep van de zaak over een publicatie over Khalid Kasem, die informatie zou hebben gelekt uit een strafdossier. 

Maar dan het slechte nieuws: de Nederlandse pers is een maand lang extreem heftig gemuilkorfd door de uitspraak van één (1) enkele rechter. Een uitspraak die, zo lijkt het althans, extreem slecht onderbouwd was. De veiligheid van De Vries en Kasem is, als wij het arrest van het Hof goed lezen, vooral in het geding als de naam van degene die Kasem zou hebben benaderd om informatie te lekken gepubliceerd zou worden, en dat heeft het Hof nu dan ook alsnog tegengehouden. Het lijkt erop dat de het verbod voor het AD (plus alle andere DPG-media) om überhaupt over de opnames te schrijven, is uitgevaardigd omdat de al dan niet gestolen opnames gesprekken bevatten die onder de geheimhoudingsplicht van advocaten zouden vallen. 

Het is natuurlijk reuze vervelend voor Royce de Vries dat de opnames die zijn vader heeft gemaakt zijn uitgelekt. Maar zoals het Hof ook onder punt 4.12 schrijft: de geheimhoudingsplicht richt zich tot "de betrokken advocaten en de kantoordirecteur". Degenen die ervoor hadden moeten zorgen dat vertrouwelijke gesprekken niet uitlekken, zijn degenen die de vertrouwelijke gesprekken (al dan niet stiekem) hebben opgenomen. Dat is het begin van de schending van de geheimhoudingsplicht. Bovendien kregen Royce de Vries en Khalid Kasem pas weet van de publicatie van het AD omdat zij door de krant om wederhoor werden gevraagd.

Als je een perspublicatie over relevante misstanden kunt verbieden door erop te wijzen dat die is gebaseerd op informatie die jij zelf (of jouw kantoordirecteur) geheim had moeten houden, is dat één ding. Maar dat je een enorme persorganisatie op basis van dit argument (en dus niet het veiligheidsrisico) kunt verbieden überhaupt te verwijzen naar het (door de eerste publicatie algemeen bekende feit) bestáán van die informatie, is echt beschamend voor een rechtsstaat. 

Dat niemand vervolgens iets over die vergaande uitspraak mag zeggen, is helemaal zorgelijk. Want we weten nog steeds niet precies met welke argumenten mr. T.H. van Voorst Vader de pers gemuilkorfd heeft, en het verbod voor de betrokkenen om iets over die uitspraak te zeggen dat niet in de extreem summiere samenvatting staat, geldt nog steeds. 

Het minste wat je als burger in een rechtsstaat toch zou mogen verwachten is dat je kunt weten met wat voor argumenten je grondrechten geschonden worden. In discussies over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting en de vrije pers wordt vaak gesproken over het zogeheten 'chilling effect'. Maar het feit dat iedereen die nu om wederhoor gevraagd wordt voor een vervelend artikel naar de rechtbank in Amsterdam kan stappen, waar rechters er kennelijk geen enkel been in zien extreem vergaande en ook nog eens geheime beperkingen aan de vrijheid van meningsuiting op te leggen, waar je dan weer tegen in beroep moet gaan voordat je überhaupt iets mag publiceren, gaat verder dan dat. Dat is een 'freezing effect' voor de vrije pers. 

Je zou willen dat de rechtbank in Amsterdam in het openbaar zou reflecteren op deze keiharde draai om de oren door het Hof. Maar wij voorspellen u: dat gaat niet gebeuren. Leve de rechtsstaat. Hoera. Hoera. Hoera.

EN OH JA: Hoe iemand die partij is in een zaak waarin de vrijheid van meningsuiting zoveel geweld is aangedaan, denkt ooit nog te kunnen terugkeren in een "journalistieke" organisatie als BNNVARA, kunnen wij ons niet voorstellen. Maar ja. Wij zijn dan ook geen lieverds.
LIEVERD THOMAS BRUNING: Nu bij Sophie & Jeroen